ODIA GRAMMAR REVISION-DAY 01

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା

Key Points

• ଯେଉଁ କ୍ରିୟାପଦ ଦ୍ବାରା ବାକ୍ୟ ଶେଷ ହୋଇପାରେନାହିଁ ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ଅସମାପ୍ତ ଭାବରେ ଘଟିଚାଲିବାର ବା ଚାଲୁଥିବାର ବୁଝାପଡେ । ତାହାକୁ ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା କୁହାଯାଏ । ଯଥା- ତୁମେ ଆସିଲେ ସେ ଯିବେ, ଆପଣ ଖୋଜିଖୋଜି ଥକିଗଲେଣି ।
• ବାକ୍ୟରେ ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା ବାକ୍ୟର ସମାପ୍ତି ସାଧନ କରେନାହିଁ । ବରଂ ବାକ୍ୟରେ ଏହା କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟର ଅସମାପ୍ତିକୁ ବୁଝାଏ ।
• ଏହି କ୍ରିୟାପଦ କର୍ତ୍ତାର ପୁରୁଷ-ବଚନ-କାଳ-ଭାବ ଅନୁସାରେ ବଦଳେନାହିଁ ।
• ଅସମାପିକା କ୍ରିୟାର ମୂଳଧାତୁରେ ଇ, ଉ, ଇଲେ, ଅନ୍ତେ ଯୋଗ ହୋଇ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା ଦୋହରା ଯାଇ ଦ୍ବିତ୍ବ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଦୁଇଟି କ୍ରିୟା ଏକାସାଙ୍ଗରେ ହେଉଥିଲେ ଆଗପଛ ହୋଇ ନିଷ୍ପନ୍ନ ହେଉଥିଲେ ଇ, ଉ ଯୋଗେ ଗଠିତ କ୍ରିୟାପଦ ଦ୍ବିତ୍ବ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା- ଦେଖିଦେଖି, ଚାହିଁଚାହିଁ ।
• ଅସମାପିକା କ୍ରିୟାର ରୂପରେ ଣୁ, କରି, କି ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା- ଦେଖୁଣୁ, ରଖୁଣୁ ଇତ୍ୟାଦି ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନାନୁସାରେ, ଦେଇଥିଲେ ପାଇ ହେଉଛି ଏକ ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା ।
• ପଦ୍ୟରେ ସମାପିକା କ୍ରିୟା ସ୍ଥାନରେ ଅସମାପିକା କ୍ରିୟାର ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ ।
• ଦେଇଥିଲେ ପାଇ, ପଦରେ ପାଇ ହେଉଛି ଅସମାପିକା କ୍ରିୟା ଓ ଏହା ପାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।
• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ବାକ୍ୟ ଅନୁସାରେ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେବନାହିଁ ।

Important Points

•  ଯେଉଁ କ୍ରିୟାପଦ ଦ୍ବାରା ବାକ୍ୟର ସମାପ୍ତି ବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣତା ସୂଚିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାସମାପିକା କ୍ରିୟାଏବଂ ଯେଉଁ କ୍ରିୟାପଦ ଦ୍ବାରା ବାକ୍ୟର ଅସମାପ୍ତି ବା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣତା ଉପଲବ୍ଧ ହୁଏ, ତାହାଅସମାପିକା କ୍ରିୟା।
• ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ଯେଉଁ ପଦରୁ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟର ସୂଚନା ମିଳେ ତାହା କ୍ରିୟାପଦ ।
• ଯେଉଁ କ୍ରିୟାପଦ ଦ୍ବାରା ବାକ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୁଏ ଓ ବାକ୍ୟର ଅର୍ଥ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ । ସେଗୁଡିକର ରୂପ କର୍ତ୍ତାର ପୁରୁଷ-ବଚନ ଅନୁସାରେ ବଦଳିଯାଏ ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ସଗୋତ୍ର

Key Points

• ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସନ୍ଧି, ସମାସ, ଉପସର୍ଗ, କୃଦନ୍ତ, ସନନ୍ତ, ଯଙନ୍ତ, ନାମଧାତୁ ଓ ତଦ୍ଧିତ ବିଧିର ଉପଯୋଗ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଏଭଳି ସଂକ୍ଷେପଣ କରିବାର ନାମ ସଂକ୍ଷେପଣ । ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଏକପଦୀକରଣ କୁହାଯାଇଥାଏ ।
• ଭାବ ବା ଅର୍ଥର ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ବାକ୍ୟକୁ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ସମାନ ଗୋତ୍ର ଯାହାର- ସଗୋତ୍ର କୁହାଯାଏ ।

4) କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ ସଠିକ ଉତ୍ତର 

ଯଥାର୍ଥତା :

• ଏକ ବା ଏକାଧିକ ବର୍ଣ୍ଣ ମିଶି କୌଣସି ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ତାକୁ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ
• ଏକ ବା ଏକାଧିକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ବାକ୍ୟ ହୁଏ
• ବାକ୍ୟରେ ଯେଉଁ ପଦ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ଗୁଣ , ସଂଖ୍ୟା , ଅବସ୍ଥା ଓ ପରିମାଣକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବେ ବିଶେଷିତ କରେ ବା ପ୍ରକାଶ କରେ ତାହାକୁ ବିଶେଷଣ ପଦ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ଗୁଣକୁ ବୁଝାଏ ତାହାକୁ ଗୁଣବାଚକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ସର୍ବନାମ ପରିବର୍ତ୍ତେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ତାହାକୁ ସାର୍ଵନାମିକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ କ୍ରିୟାପଦ ଭାବେ  ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ତାହାକୁ କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ସମୁଦ୍ର ଘୁଘୁ ଗର୍ଜ଼ୁଛି  ରେଖାଙ୍କିତ ପଦଟି ଏକ କ୍ରିୟାପଦ ଭାବେ  ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାଏକ 4) କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ 

Additional Information

• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ଗୁଣକୁ ବୁଝାଏ ତାହାକୁ ଗୁଣବାଚକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ସର୍ବନାମ ପରିବର୍ତ୍ତେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ତାହାକୁ ସାର୍ଵନାମିକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ସଂଖ୍ୟା ହୋଇଥାଏ ତାହାକୁ  ସଂଖ୍ୟାବାଚକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଯେଉ ବିଶେଷଣ ଏକ ଅବସ୍ଥା କୁ ଦର୍ଶାଇଥାଏ ତାହାକୁ ଅବସ୍ଥାବାଚକ ବିଶେଷଣ କୁହାଯାଏ
• ଅର୍ଥଗତ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଶେଷଣକୁ 6 ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଏ
• ଗୁଣବାଚକ , ପୂରଣବାଚକ , ଅବସ୍ଥାବାଚକ , ପରିମାଣବାଚକ , ସଂଖ୍ୟାବାଚକ ଓ ତୁଳନାତ୍ମକ
• ଗଠନାତ୍ମକ ରୂପରୁ ବିଶେଷଣକୁ ନିମ୍ନ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ
• ବିଶେଷ୍ୟର ବିଶେଷଣ , ବିଶେଷଣର ବିଶେଷଣ , ବିଧେୟ ବିଶେଷଣ , ସର୍ବନାମର ବିଶେଷଣ , ବିଶେଷ୍ୟରୂପି ବିଶେଷଣ , ସମ୍ବନ୍ଧବାଚକ ବିଶେଷଣ , କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ , କ୍ରିୟାଜ / କ୍ରିୟାବାଚକ ବିଶେଷଣ

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ଗୋବିନ୍ଦ ମୋଠାରୁ ବୟସରେ ସାନ

Key Points

• ଯେଉଁ ଚିହ୍ନ ବା ସଙ୍କେତ ବା ବର୍ଣ୍ଣ ବଚନ, କାରକ, ସମ୍ବନ୍ଧପଦକୁ ସୂଚାଇଦିଏ ତାହାକୁ ବିଭକ୍ତି କହନ୍ତି ।
• ଯେପରିକି, ଫଳଗୁଡିକ ଗଛରୁ ମାଟିରେ ପଡିଲା । ଏଠାରେ ଫଳ ସହିତ 'ଗୁଡିକ', ଗଛ ସହିତ 'ରୁ' ଓ ମାଟି ସହିତ 'ରେ' ଚିହ୍ନ ବା ବର୍ଣ୍ଣ ମିଶି ରହିଛି ।
• ଗୁଡିକ ଯୋଗରେ ଫଳ ପଦଟି ବହୁବଚନ- କର୍ତ୍ତାକାରକ, ରୁ ଯୋଗରେ ଗଛ ପଦଟି ଏକବଚନ- ଅପାଦାନ କାରକ ଓ ରେ ଯୋଗରେ ମାଟି ପଦଟି ଏକବଚନ- ଅଧିକରଣ କାରକ ହୋଇଛି ।
• ବାକ୍ୟରେ ଥିବା ପଦଗୁଡିକୁ ପୃଥକ ବା ବିଭକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦରେ ବିଭକ୍ତି ଚିହ୍ନ ଲାଗିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ ।
• ଯେଉଁ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ବର୍ଣ୍ଣସମଷ୍ଟି (ଚିହ୍ନ)ଦ୍ବାରା ବାକ୍ୟସ୍ଥ ପଦର ବଚନ ( ସଂଖ୍ୟା) ଓ କାରକ ଚିହ୍ନିତ ହୁଏ ତାହା ବିଭକ୍ତି ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ବାକ୍ୟରେ ଠାରୁ ଯୋଗରେ ପଞ୍ଚମୀ ବିଭକ୍ତି ହୋଇଛି । ଗୋବିନ୍ଦ ମୋଠାରୁ ବୟସରେ ସାନ ସପ୍ତମୀ ବିଭକ୍ତି ନୁହେଁ ।
• ତୁଳନାର୍ଥେ ବା ଅପେକ୍ଷାର୍ଥେରେ ପଦଗୁଡିକ ପଞ୍ଚମୀ ବିଭକ୍ତିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି ।
• ଅନ୍ୟ ବାକ୍ୟଗୁଡିକ ସପ୍ତମୀ ବିଭକ୍ତିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

Additional Information

• ଶବ୍ଦ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇ ତାକୁ ପଦ କହନ୍ତି । ବାକ୍ୟରେ ଥିବା ପଦମାନଙ୍କ ଭିତରୁ କେତେକଙ୍କ ପଦରେ କିଛି ଚିହ୍ନ (ବର୍ଣ୍ଣ ବା ବର୍ଣ୍ଣସମଷ୍ଟି) ଲାଗିଥାଏ ।
• ଶବ୍ଦ ବିଭକ୍ତି ସାତ ପ୍ରକାର । ଯଥା- ପ୍ରଥମା, ଦ୍ବିତୀୟା, ତୃତୀୟା, ଚତୁର୍ଥୀ, ପଞ୍ଚମୀ, ଷଷ୍ଠୀ, ସପ୍ତମୀ  ।
• କର୍ତ୍ତାକାରକରେ ପ୍ରଥମା, କର୍ମକାରକରେ ଦ୍ବିତୀୟା, କରଣକାରକରେ ତୃତୀୟା, ସମ୍ପ୍ରଦାନ କାରକରେ ଚତୁର୍ଥୀ, ଅପାଦାନ କାରକରେ ପଞ୍ଚମୀ, ସମ୍ବନ୍ଧ ପଦରେ ଷଷ୍ଠୀ ବିଭକ୍ତି ଓ ଅଧିକରଣ କାରକରେ ସପ୍ତମୀ ବିଭକ୍ତି ହୁଏ ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ବିଭାବରୀ

Key Points

• ସମସ୍ତ ଭାଷାର ଶବ୍ଦ ଭଣ୍ଡାରରେ ଅନେକ ଶବ୍ଦମାନଙ୍କର ଅର୍ଥ ସମାନ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ଅନେକ ଗୁଡିଏ ଶବ୍ଦ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅର୍ଥ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିଲେ ଏଗୁଡିକୁ ଏକାର୍ଥବୋଧକ ବା ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଓଡିଆ ଭାଷାରେ ଏପରି ଅନେକ ଶବ୍ଦର ନିଦର୍ଶନ ରହିଛି ।
• ଏକାଧିକ ଶବ୍ଦ ଏକ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।
• ଏହି ପ୍ରକାର ଶବ୍ଦଗୁଡିକୁ ପ୍ରତିଶବ୍ଦ ବା ପର୍ଯ୍ୟାୟବାଚକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ରାତ୍ରିର ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ବିଭାବରୀ ।
• ସେହିପରି ରାତ୍ରିର ଅନ୍ୟଗୁଡିଏ ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି- ନିଶା, ନିଶି, ନିଶିଥିନୀ, ରଜନୀ, ଯାମିନୀ, ଶର୍ବରୀ, ନକ୍ତ, କ୍ଷଣଦା, ତ୍ରିଯାମା ।
• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ନଗ ଓ ଅଦ୍ରି ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ହେଉଛି ପର୍ବତ, ମାତଗ ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ହାତୀ ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ଭଦ୍ରମହିଳାKey Points

• ଯେଉଁ ପଦ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ବୁଝାଏ ତାହା ପୁଲିଙ୍ଗ ଓ ଯେଉଁ ପଦ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ବୁଝାଏ ତାହାକୁ ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ କୁହାଯାଏ ।
• ପ୍ରାକୃତିକ ଲିଙ୍ଗକୁ ଆଧାରକରି ଆମେ ପ୍ରାଣୀବାଚକ ଶବ୍ଦଗୁଡିକୁ ପୁରୁଷ ବାଚକ ଓ ନାରୀବାଚକ ଶବ୍ଦ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ ।
• ବିଶେଷ୍ୟ, ସର୍ବନାମ ଓ ବିଶେଷଣ ପଦର ଲିଙ୍ଗ ବିଚାର କରାଯାଏ ।
• ଶବ୍ଦର ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତିକୁ ନେଇ ଲିଙ୍ଗ ନିର୍ଣ୍ଣୀତ ହୋଇଥାଏ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଭଦ୍ରମହିଳା ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗକୁ ସୂଚିତ କରୁଛି ।
• ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ବିକଳ୍ପ ଶବ୍ଦଗୁଡିକ ସଠିକ୍ ନୁହେଁ ।
• ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଲିଙ୍ଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଶବ୍ଦାର୍ଥକୁ ନେଇ କରାଯାଇନଥାଏ ଅର୍ଥାତ ପ୍ରାକୃତିକ ଲିଙ୍ଗକୁ ଗ୍ରହଣ କରିନଥାଏ ।
• ଲିଙ୍ଗ ବିଶେଷତଃ ତିନି ପ୍ରକାରର- ପୁଲିଙ୍ଗ, ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ ଓ କ୍ଲୀବଲିଙ୍ଗ ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ବହୁବ୍ରୀହି

Key Points

• ସମସ୍ୟମାନ ପଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବିସ୍ତୃତ ଉକ୍ତି ବା ବାକ୍ୟ ବା ବାକ୍ୟାଂଶ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସମାସ ବାକ୍ୟ ବା ବ୍ୟାସ ବାକ୍ୟ ବା ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧି ଯାହାର,  କମଳ ପରି ଲୋଚନ, ପିତାଙ୍କ ଭକ୍ତ ।
• ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥିବା ଏକାଧିକ ପଦକୁ ଏକପଦ କରିବାର ନାମ ହେଉଛି ସମାସ ।
• ସମ୍ବନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ବା ତତୋଧିକ ପର ମିଳନରେ ଯେଉଁ ଏକ ପଦ ଗଠିତ ଦୁଏ, ତାହାକୁ ସମସ୍ତ ପଦ ବା ସମାସପଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣବୁଦ୍ଧି, କମଳଲୋଚନ, ପିତୃଭକ୍ତ ।
• ସମସ୍ତ ପଦ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମଟି ପୂର୍ବପଦ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପଦଟି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ । ଯଥା- ବୀଣାପାଣି । ବୀଣା ପୂର୍ବପଦ ଓ ପାଣି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ଲଜ୍ଜ ହେଉଛି ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସର ସଠିକ୍ ରୂପ ।
• ନାସ୍ତିସୂଚକ ନ, ନାହିଁ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଅନ୍ୟପଦର ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସକୁ ନିଷେଧାର୍ଥକ ବା ନଞ୍ ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସ କହନ୍ତି ।
• ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ଏହି ନଞ୍ ବା ନିଷେଧାର୍ଥରେ ବି, ନି, ନିର୍ ଏବଂ ଅଣ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ ।
• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ସମାସପଦ ସହିତ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ହେଉନାହିଁ ।

Additional Information

• ସଂକ୍ଷେପରେ ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସମାସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
• ସମାସଦ୍ବାରା ରଚନା ସରସ ଓ ଶ୍ରୁତିପ୍ରିୟ ହୁଏ । ଲେଖା ଓଜୋଗୁଣୀଦୀପ୍ତ ହୁଏ ।
• ବିଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ ପଦର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ ପାଏ ।
• ପୁନଶ୍ଚ ସମାସ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ବ୍ୟବହୃତ ପଦର ଅର୍ଥବୋଧଗମ୍ୟତା ଆସେ ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି "ଥଇଥାନ"।
 Key Points

• କେବଳ ଆମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ନୁହେଁ, ପୃଥିବୀର ସବୁ ଭାଷାରେ ଅନେକ ନାମ ଭରପୂର ରହିଛି।
• ନାମମୟ ଏ ପୃଥିବୀର ଭାବ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପ୍ରାଣୀ - ଅପ୍ରାଣୀ ଭେଦରେ ଆମେ ଅନେକ ନାମକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ।
• ନାମଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ସଂଜ୍ଞା ସୂଚକ ବା ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ପରିଚିତିର ସଙ୍କେତ।
• ସଜୀବ ହେଉ କି ନିର୍ଜୀବ ହେଉ ପୃଥିବୀର କୌଣସି ଗୋଟିଏକୁ ଅନ୍ୟଠାରୁ ଅଲଗା କରି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ରୂପେ ଚିହ୍ନାଇଦେବା ପାଇଁ ଆମେ ଅଲଗା ଅଲଗା ନାମ ଦେଇଥାଉ।
• ଏହି ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ନାମ ହିଁ ଗୋଟିଏ ପଦାର୍ଥ, ଗୁଣ, ଜାତି, ଅବସ୍ଥା, କ୍ରିୟା, ଭାବ ଓ ପ୍ରାଣୀକୁ ଅନ୍ୟଠାରୁ ପୃଥକ କରି ଚିହ୍ନିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
• ଭାଷାରେ ବ୍ୟବହୃତ ‘ନାମ’ ଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ନା କୌଣସି ସଜୀବ ଅଥବା ନିର୍ଜୀବର ଜାତି, ଗୁଣ, ଅବସ୍ଥା ଓ କାର୍ଯ୍ୟାଦିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ।
• ସୁତରାଂ ବାକ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ଯେଉଁ ପଦ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସଂଜ୍ଞା - ସଙ୍କେତ ହୋଇଥାଏ ବା ନାମକୁ ବୁଝାଏ, ତାହାକୁ ‘ବିଶେଷ୍ୟ’ ପଦ କୁହାଯାଏ।
• ଯଥା: ବିଦ୍ୟାଳୟଟି ଯୁବସମାଜଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଡାକରା ଥିଲା।
• ଏଠି ‘ବିଦ୍ୟାଳୟ’–ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନୁଷ୍ଠାନମୂଳକ ଜାତିର ନାମ ହେତୁ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ।
• ବାକ୍ୟରେ ଯେଉଁ ପଦ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ଗୁଣ, ଅବସ୍ଥା, ପରିମାଣ ଓ ସଂଖ୍ୟାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବେ ବିଶେଷିତ କରେ ବା ପ୍ରକାଶ କରେ, ତାହାକୁ ‘ବିଶେଷଣ’ ପଦ କୁହାଯାଏ।
• ଏହା ସାଧାରଣତଃ 'ବିଶେଷ୍ୟର ବିଶେଷଣ' ରୂପେ ବିଦିତ। 
• ଯଥା: ବୁଢ଼ା ଅଜା ଏବେ ସଫା ଜାମା ପିନ୍ଧିଲେଣି।
• ଏଠି 'ବୁଢ଼ା' ଓ 'ସଫା' – ଏହି ଦୁଇଟି ପଦ ଯଥାକ୍ରମେ 'ଅଜା' ଓ 'ଜାମା' ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ ଦୁଇଟିର ବିଶେଷତ୍ଵକୁ ଆମ ପାଖରେ ଭିନ୍ନ ଗୁଣରେ ଓ ଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥା ସୂଚକ କରି ଉଭା କରାଇଦେଉଛି।
• ଯେଉଁ ବିଶେଷଣ ପଦ ବାକ୍ୟରେ କ୍ରିୟାକୁ ବିଶେଷିତ କରେ, ତାହାକୁ ‘କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ’ ପଦ କୁହାଯାଏ।
• ଯଥା: ବାତ୍ୟାଦିନ ଉପରବେଳାଠାରୁ ପବନ ଜୋର୍‌ରେ ବହିଲା।
• ବାକ୍ୟରେ ପବନ କିପରି ବହିଲା ତାହାକୁ ‘ଜୋର୍‌ରେ’ – ବିଶେଷଣ ପଦଟି ଜଣାଇ ଦେଉଛି।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ଦତ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନଟିକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ 'ଥଇଥାନ'କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ନିମ୍ନ ଲିଖିତ ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ବାକ୍ୟଗୁଡିକୁ ଦେଖିବା:
• ଜିଲ୍ଲାରେ ଥଇଥାନ ଦାବିରେ ଉଠା ଦୋକାନୀ ସବୁ ଆମରଣ ଅନଶନରେ ବସିଛନ୍ତି।
• ଭିକ୍ଷୁକ ଥଇଥାନ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ବିଜ୍ଞାପନ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। 
• ଏଠାରେ ବାକ୍ୟଗୁଡିକୁ ଲକ୍ଷ କଲେ 'ଥଇଥାନ' ଶବ୍ଦଟି 'ସୁନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନରେ ବସିବା/ବାସ କରିବା/ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା'ର ନାମକୁ ବୁଝାଉଅଛି।
• ଅତଏବ ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଲା ଯେ, 'ଥଇଥାନ' ଶବ୍ଦଟି ଏକ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ।

 Additional Information

• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ନିମ୍ନ ଲିଖିତ ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ବାକ୍ୟଗୁଡିକୁ ଦେଖିବା:
• ଥଙ୍ଗଥଙ୍ଗ: ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ମାମଲାର ଜେରାବେଳକୁ କ୍ରାଇମ୍‌ବ୍ରାଞ୍ଚ ଆଗରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ ଥଙ୍ଗଥଙ୍ଗ ହୋଇଯାଉଛି।
• ଏଠାରେ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଲକ୍ଷ କଲେ 'ଥଙ୍ଗଥଙ୍ଗ' ଶବ୍ଦଟି ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ 'ମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଅ'ର ଭୟଭୀତ/ଥତମତ ଅବସ୍ଥାକୁ ବିଶେଷିତ କରୁଥିବା ହେତୁ ଏହା ଏକ 'ବିଶେଷ୍ୟର ବିଶେଷଣ' ପଦ।
• ଥିରିଥିରି: ପ୍ରବଳ ଶୀତୁଆ ପବନ ବହୁଥିବାରୁ ସେ ଥିରିଥିରି ଚାଲୁଛି।
• ଏଠାରେ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଲକ୍ଷ କଲେ 'ଥିରିଥିରି' ଶବ୍ଦଟି କ୍ରିୟା ପଦ 'ଚାଲୁଛି'ର ଶିଥିଳ ଗତି ଅବସ୍ଥାକୁ ବିଶେଷିତ କରୁଥିବା ହେତୁ ଏହା ଏକ 'କ୍ରିୟା ବିଶେଷଣ' ପଦ।
• ଥୋବରା: ଲୋକଟି କହି କହି ଥୋବରା ହୋଇଗଲାଣି, କିନ୍ତୁ କେହି ଶୁଣୁ ନାହାଁନ୍ତି।
• ଏଠାରେ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଲକ୍ଷ କଲେ 'ଥୋବରା' ଶବ୍ଦଟି ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ 'ଲୋକଟି'ର ପାଟିର ଅବସ୍ଥାକୁ ବିଶେଷିତ କରୁଥିବା ହେତୁ ଏହା ଏକ 'ବିଶେଷ୍ୟର ବିଶେଷଣ' ପଦ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ଉପମା  ଅଳଙ୍କାର

Key Points

• ଭାଷାକୁ ସୁନ୍ଦର ତଥା ମନୋରମ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଳଙ୍କାରର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ରଷ୍ଟା ତାର ସୃଷ୍ଟିକୁ ସର୍ବଦା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଓ ଚତ୍ମକାର କରିବାର ଅଭିଳାଷ ପୋଷଣ କରିଥାଏ । ଏହି ରମଣୀୟତା ବା ଚତ୍ମକାରିତା କାବ୍ୟରେ ଅଳଙ୍କାର ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ।
• ବ୍ୟାକରଣ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅଳଙ୍କାରର ପରିଭାଷା ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି, ଅଳଙ୍କାରୋତି ଇତି ଅଳଙ୍କାରଃ । ଅର୍ଥାତ ଯାହା ସୁଶୋଭିତ କରେ ତାହା ଅଳଙ୍କାର ।
• ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ଅନ୍ୟ ନାମ ଅଳଙ୍କାର ବୋଲି ବାମନ ତାଙ୍କ କାବ୍ୟାଳଙ୍କାର ସୂତ୍ରବୃତ୍ତିରେ କହଛନ୍ତି ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ବାକ୍ୟଟି ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
• ସମାନ ଧର୍ମାକ୍ରାନ୍ତ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜାତୀୟ ଦୁଇଟି ବସ୍ତୁର ସାଦୃଶ୍ୟ କଥିତ ହେଲେ ଉପମା ଅଳଙ୍କାର ହୋଇଥାଏ ।
• ଉପମାର ଚାରୋଟି ଅଙ୍ଗ ହେଉଛି- ଉପମେୟ, ଉପମାନ, ସାଧାରଣଧର୍ମ ଓ ଉପମା ବାଚକ ଶବ୍ଦ ।
• ଉପମାନ ଓ ଉପମେୟର ସାଦୃଶ୍ୟ କଥନ କରୁଥିବା ଶବ୍ଦଗୁଡିକୁ ଉପମାବାଚକ ଶବ୍ଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଗୋଟିଏ ଉପମେୟର ଏକାଧିକ ଉପମାନ ଥିଲେ, ମାଳୋପମା ହୋଇଥାଏ ।

Additional Information

• କାବ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅଳଙ୍କାରକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଥା- ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର, ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ।
• ସାଧାରଣତଃ ଶବ୍ଦର ଚତ୍ମକାରିତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିବା ଶବ୍ଦାଳଙ୍କାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।
• କାବ୍ୟର ଯଥାର୍ଥ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇଥାଏ ।
• ଅର୍ଥର ରମଣୀୟତା ଓ ସୌକୁମାର୍ଯ୍ୟ ବହୁପରିମାଣରେ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ ଏହି ଅଳଙ୍କାରର ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ଯଥାର୍ଥ

Key Points

• ସମସ୍ୟମାନ ପଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବିସ୍ତୃତ ଉକ୍ତି ବା ବାକ୍ୟ ବା ବାକ୍ୟାଂଶ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସମାସ ବାକ୍ୟ ବା ବ୍ୟାସ ବାକ୍ୟ ବା ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧି ଯାହାର,  କମଳ ପରି ଲୋଚନ, ପିତାଙ୍କ ଭକ୍ତ
• ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥିବା ଏକାଧିକ ପଦକୁ ଏକପଦ କରିବାର ନାମ ହେଉଛି ସମାସ ।
• ସମ୍ବନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ବା ତତୋଧିକ ପର ମିଳନରେ ଯେଉଁ ଏକ ପଦ ଗଠିତ ଦୁଏ, ତାହାକୁ ସମସ୍ତ ପଦ ବା ସମାସପଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣବୁଦ୍ଧି, କମଳଲୋଚନ, ପିତୃଭକ୍ତ ।
• ସମସ୍ତ ପଦ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମଟି  ପୂର୍ବପଦ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପଦଟି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ । ଯଥା- ବୀଣାପାଣି । ବୀଣା ପୂର୍ବପଦ ଓ ପାଣି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ପଦରେ ସମସ୍ତ ପଦ ହେଉଛି- ଯଥାର୍ଥ
• ସମ୍ବନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ବା ତତୋଧିକ ପଦର ମିଳନରେ ଯେଉଁ ଏକ ପଦ ଗଠିତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସମସ୍ତ ପଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଯେପରିକି, କମଳଲୋଚନ, ପିତୃଭକ୍ତ ଇତ୍ୟାଦି ।
• ଅର୍ଥକୁ ଅତିକ୍ରମ ନକରି ପଦଟି ଅନତିକ୍ରମ ବା ଅନୁସାରେ ଅର୍ଥରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।

Additional Information

• ସଂକ୍ଷେପରେ ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସମାସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
• ସମାସ ଦ୍ବାରା ରଚନା ସରସ ଓ ଶ୍ରୁତିପ୍ରିୟ ହୁଏ । ଲେଖା ଓଜୋଗୁଣଦୀପ୍ତ ହୁଏ ।
• ବିଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ ପଦର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ ପାଏ । ପୁନଶ୍ଚ ସମାସ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ବ୍ୟବହୃତ ପଦର ଅର୍ଥବୋଧଗମ୍ୟତା ଆସେ ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସ

Key Points

• ସମସ୍ୟମାନ ପଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ବିସ୍ତୃତ ଉକ୍ତି ବା ବାକ୍ୟ ବା ବାକ୍ୟାଂଶ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ତାହାକୁ ସମାସ ବାକ୍ୟ ବା ବ୍ୟାସ ବାକ୍ୟ ବା ବିଗ୍ରହ ବାକ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣ ବୁଦ୍ଧି ଯାହାର,  କମଳ ପରି ଲୋଚନ, ପିତାଙ୍କ ଭକ୍ତ
• ପରସ୍ପର ସମ୍ବନ୍ଧ ଥିବା ଏକାଧିକ ପଦକୁ ଏକପଦ କରିବାର ନାମ ହେଉଛି ସମାସ ।
• ସମ୍ବନ୍ଧଯୁକ୍ତ ଦୁଇ ବା ତତୋଧିକ ପର ମିଳନରେ ଯେଉଁ ଏକ ପଦ ଗଠିତ ଦୁଏ, ତାହାକୁ ସମସ୍ତ ପଦ ବା ସମାସପଦ କୁହାଯାଏ ।
• ଯଥା- ତୀକ୍ଷ୍ଣବୁଦ୍ଧି, କମଳଲୋଚନ, ପିତୃଭକ୍ତ ।
• ସମସ୍ତ ପଦ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମଟି  ପୂର୍ବପଦ ଓ ଦ୍ବିତୀୟ ପଦଟି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ । ଯଥା- ବୀଣାପାଣି । ବୀଣା ପୂର୍ବପଦ ଓ ପାଣି ପରପଦ ବା ଉତ୍ତର ପଦ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ଉପରୋକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଘୋଡାମୁହାଁ ଶବ୍ଦଟି ଘୋଡାର ମୁହଁ ପରି ମୁହଁ ଯାହାର ତାକୁ କୁହାଯାଏ ।
• ଯେଉଁ ବହୁବ୍ରୀହି ସମାସରେ ପୂର୍ବପଦ ଉପମାନ ସହ ପରପଦ ଉପମେୟର ସମାସ ହୁଏ, ସମସ୍ତ ପଦରେ ଉପମାନର ଅଂଶବିଶେଷ ଲୋପପାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତ ପଦ ଅନ୍ୟାର୍ଥକୁ ବୁଝାଏ, ତାହାକୁ ଉପମିତ ବହୁବ୍ରୀହି ବା ମଧ୍ୟପଦଲୋପୀ ବହୁବ୍ରୀହି କୁହନ୍ତି ।
• ଏଠାରେ ଘୋଡାର ମୁହଁ ଉପମାନ, ମୁହଁ ଉପମେୟ । ସମସ୍ତ ପଦରେ ମୁହଁପରି ଉପମାନର ଏକ ଅଂଶ ଲୋପ ପାଇଛି ।
• ଅବଶିଷ୍ଟ ଉପମାନ ଘୋଡା ସହିତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁହଁ ଉପମେୟର ସମାସ ହୋଇଛି ।

Additional Information

• ସଂକ୍ଷେପରେ ଭାବ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସମାସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
• ସମାସ ଦ୍ବାରା ରଚନା ସରସ ଓ ଶ୍ରୁତିପ୍ରିୟ ହୁଏ । ଲେଖା ଓଜୋଗୁଣଦୀପ୍ତ ହୁଏ ।
• ବିଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ ପଦର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ ପାଏ । ପୁନଶ୍ଚ ସମାସ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ବାରା ବ୍ୟବହୃତ ପଦର ଅର୍ଥବୋଧଗମ୍ୟତା ଆସେ ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ତୃତୀୟା ବିଭକ୍ତି ।

Key Points

• ଯେଉଁ ଚିହ୍ନ ବା ସଙ୍କେତ ବା ବର୍ଣ୍ଣ ବଚନ, କାରକ ଓ ସମ୍ବନ୍ଧ ପଦକୁ ସୂଚାଇ ଦିଏ ତାହାକୁ ବିଭକ୍ତି କୁହାଯାଏ ।
• ବିଭକ୍ତି ସାତ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ । ଯଥା- ପ୍ରଥମା, ଦ୍ବିତୀୟା, ତୃତୀୟା, ଚତୁର୍ଥୀ, ପଞ୍ଚମୀ, ଷଷ୍ଠୀ, ସପ୍ତମୀ ବିଭକ୍ତି ।
• ବିଭକ୍ତି ଶବ୍ଦଟି ବି- ଉପସର୍ଗ ଭଜ୍ ଧାତୁ ଓ ତି ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୋଗରେ ଗଠିତ । ଯାହାର ଆଭିଧାନିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବିଭାଗ ବା ବଣ୍ଟନ କରିବା ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• କରଣକାରକରେ ବାକ୍ୟ ତୃତୀୟା ବିଭକ୍ତି ହୋଇଥାଏ ।
• ତୃତୀୟା ବିଭକ୍ତି ବହୁବଚନରେ ମାନଙ୍କର, ମାନଙ୍କରେ, ମାନଙ୍କଦ୍ବାରା, ମାନଙ୍କଦେହି ହୋଇଥାଏ ।
• ତେଣୁ ମାସମାନଙ୍କରେ ମାର୍ଗଶିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତୃତୀୟା ବିଭକ୍ତି ଅନ୍ତର୍ଗତ ।
• ସେହିପରି ତୃତୀୟା ବିଭକ୍ତି ଏକବଚନରେ ରେ, ଦ୍ବାରା, ଦେହି ଇତ୍ୟାଦି ।

Additional Information

• ଉପରୋକ୍ତ ବିକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟସମସ୍ତ ପଦଗୁଡିକ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନୁହଁନ୍ତି  ।
• ବାକ୍ୟରେ ଥିବା ପଦଗୁଡିକୁ ପୃଥକ ବା ବିଭକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦରେ ବିଭକ୍ତି ଚିହ୍ନ ଲାଗିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି ''I use water when making pasta whereas my mom uses eggs.'' 

Key Points

• ଭାଷାକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁବାଦ ବା ଭାଷାନ୍ତରର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଅଛି।
• ଏହାଦ୍ୱାରା ଭାଷାଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଭାବ ଓ ସଂହତିଗତ ମହତ୍ତ୍ୱ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟ କୃତି ଚିନ୍ତନକୁ ଆହରଣ କରିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ।
• ଅନୁବାଦର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ହେଉଛି 'ପରେ କହିବା' (ଅନୁ - ବଦ୍ + ଅ)।
• ଗୋଟିଏ ଭାଷାର ପ୍ରଥମ ମୌଳିକ ରଚନାକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଭାଷ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଅନୁବାଦ ବା ଭାଷାନ୍ତର କହନ୍ତି।
• ଅନୁବାଦକୁ ବିଭିନ୍ନଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଭାବାନୁବାଦ - ଯେଉଁ ଅନୁବାଦରେ ଭାବର ମହତ୍ତ୍ୱ ସୁରକ୍ଷିତ ରହେ।
• ମର୍ମାନୁବାଦ - ଯେଉଁ ଅନୁବାଦରେ ମୂଳ ରଚନାର ମର୍ମ ଓ ଆତ୍ମାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ।
• ଆକ୍ଷରିକ ଅନୁବାଦ - ଯେଉଁ ଅନୁବାଦର ମୂଳ ରଚନାର ପ୍ରତିପଦର ଅର୍ଥକୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ।

ଯଥାର୍ଥତା:​

• ଇଂରାଜୀ ଏକ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଭାଷା। ଓଡ଼ିଆଭାଷୀ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ନିଜର ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାକୁ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ।
• ସେହିପରି ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟର କୃତିଗୁଡିକୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ ବା ଭାଷାନ୍ତର କରିବା ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ।
• ଏଠାରେ ଦିଆଯାଇଥିବା 'ପାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା ସମୟରେ ମୁଁ ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରେ ଯେତେବେଳେ ମୋ ମା ଅଣ୍ଡା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି' - ଇଂରାଜୀ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ବାକ୍ୟଟିକୁ ଯଦି ଆମେ ଆକ୍ଷରିକ ରୂପେ ଭାଷାନ୍ତର କରିବା ତେବେ; 'I use water when making pasta whereas my mom uses eggs.​' ରେ ପରିଣତ ହେବ।
• ପାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା ସମୟରେ - when making pasta, ମୁଁ ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରେ - I use water, ଯେତେବେଳେ ମୋ ମା ଅଣ୍ଡା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି - whereas my mom uses eggs.
• ଇଂରାଜୀ ଆକ୍ଷରିକ ଅନୁବାଦ: 'ବ୍ୟବହାର କରେ/ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି' କହିଲେ 'use/uses', 'ପାଣି' - 'water', 'ଯେତେବେଳେ' - 'whereas'.
• ଅତଏବ ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ପ୍ରଦତ୍ତ ବାକ୍ୟଟିର ସଠିକ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାନ୍ତର - I use water when making pasta whereas my mom uses eggs.

Additional Information

• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକରେ ଦତ୍ତ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାନ୍ତର ପ୍ରଦତ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ବାକ୍ୟ - 'ପାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା ସମୟରେ ମୁଁ ପାଣି ବ୍ୟବହାର କରେ ଯେତେବେଳେ ମୋ ମା ଅଣ୍ଡା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି' ନିମିତ୍ତ ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୁହଁ।

ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ହେଉଛି- ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବା 

Key Points

• ପଦ ବା ପଦ ସମଷ୍ଟିର ମୌଳିକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟତିରକେ ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାରକୁ ରୂଢି ପ୍ରୟୋଗ କୁହାଯାଏ ।
• ଅର୍ଥ ଓ ରୂପ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରୂଢି ଏକ ବାକ୍ୟାଂଶ ହେଲେ ହେଁ, ଏହାର ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନ ଭାବର ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକାଶ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ ।
• ରୂଢିର ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତିଗତ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପ୍ରସିଦ୍ଧି ସମ୍ପନ୍ନ ।
• ତେଣୁ ଲୋକଭଙ୍ଗୀର ଏକ ବିଶିଷ୍ଟ ରୀତିସିଦ୍ଧ ଶବ୍ଦ ଚାତୁରୀକୁ ମଧ୍ୟ ରୂଢି କୁହାଯାଇପାରେ ।
• ଯୁକ୍ତିସିଦ୍ଧ ବା ବୈୟାକରଣିକ ଗଠନରୀତି ଅପେକ୍ଷା ଲୌକିକ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଏହାର ସାର୍ଥକତା ମୁଖ୍ୟତଃ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ ।

ଯଥାର୍ଥତା:

• କଥା ପକାଇବା - ରୂଢିଟିର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେବା ।
• ଏହା ଏକ କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୁଢି ।
• ଯେଉଁ ବାକ୍ୟାଂଶରେ କ୍ରିୟାପଦ ଥାଏ , ତାହା କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୁଢି ଅଟେ । ଯଥା- ଅକଲସଲାମି, କାଠିକର ପାଠ
• ରୂଢି ଅନୁଭୂତିଲବ୍ଧ ଏକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଜ୍ଞାନ, ଯଦିଓ ଏହାର ପ୍ରକାଶଭଙ୍ଗୀ ପରୋକ୍ଷ ରୀତିକୁ ଅବଲମ୍ବନ କରିଥାଏ।
• ବିଶେଷ୍ୟ, ବିଶେଷଣ ଓ କ୍ରିୟାପଦର ଗୁରୁତ୍ବ ଅନୁଯାୟୀ ଓଡିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚଳିତ ରୂଢିକୁ ତିନିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଯଥା- କ୍ରିୟାଯୁକ୍ତ ରୂଢି, କ୍ରିୟାହୀନ ରୂଢି, ତୁଳନାତ୍ମକ ରୂଢି ।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି "କାକଳି"।
 Key Points

• ଏକ ବା ଏକାଧିକ ପଦ ମିଳିତ ହୋଇ ମନର ଭାବକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ବାକ୍ୟ ହୁଏ।
• କେହି କେହି ଅଧିକ କଥାକୁ ଅଳ୍ପରେ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି, କେହି କେହି ମଧ୍ଯ ଅଳ୍ପ କଥାକୁ ଅଧିକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି।
• ଦୀର୍ଘ ବାକ୍ୟ ଅପେକ୍ଷା ଛୋଟ ବାକ୍ୟ କହିବାକୁ ଓ ଶୁଣିବାକୁ ଭଲ ଲାଗେ। 
• ତେଣୁ ଦୀର୍ଘ ବାକ୍ୟକୁ ମଧ୍ଯ ସଂକ୍ଷେପରେ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇପାରେ।
• ଏପ୍ରକାରର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ କୁହାଯାଏ।
• ସଂକ୍ଷେପଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସନ୍ଧି, ସମାସ, କୃଦନ୍ତ,ତଦ୍ଧିତ, ଉପସର୍ଗ ଓ ସମାର୍ଥବୋଧକ ଶବ୍ଦ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସହାୟତା କରିଥାଆନ୍ତି।
• ପୁନଶ୍ଚ ବାକ୍ୟ ସଂକ୍ଷେପଣ ନିମିତ୍ତ ଭାବ ଓ ଅର୍ଥକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ବାକ୍ୟରେ ଥିବା ଏକାଧିକ ପଦକୁ ସଂକ୍ଷେପ କରି ଗୋଟିଏ ପଦରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରେ। 
• ଏହିପରି ଗୋଟିଏ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଏକପଦୀକରଣ କୁହାଯାଏ।

ଯଥାର୍ଥତା: 

• ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନଟିକୁ ବୁଝିବାକୁ ହେଲେ ନିମ୍ନ ଉଦାହରଣଟିକୁ ଦେଖିବା:
• ସକାଳୁ ସକାଳୁ 'ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଗାନ' ଭଲ ଲାଗେ।
• ଏଠାରେ 'ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ଗାନ' - ଏକାଧିକ ପଦବିଶିଷ୍ଟ, ଏହାକୁ ଏବେ ଭାବ ଓ ଅର୍ଥଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରି ଏକ ପଦରେ ପ୍ରକାଶ କଲେ ଏହା 'କାକଳି'ରେ ପରିଣତ ହେବ।
• ଯାହା ଫଳରେ ବାକ୍ୟଟି ସଂକ୍ଷେପ ହେବ ଏବଂ କହିବାକୁ ଓ ଶୁଣିବାକୁ ଭଲ ଲାଗିବ।
• ଯଥା: ସକାଳୁ ସକାଳୁ 'କାକଳି' ଭଲ ଲାଗେ।
• କାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଅଭିଧାନ ଅନୁସାରେ 'କାକଳି' ଶବ୍ଦଟିର  ଅର୍ଥ 'ପକ୍ଷୀର ମଧୁର ସ୍ୱର'କୁ ସୂଚାଏ।
• ଅତଏବ ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେଲା ଯେ, ଅର୍ଥଗତ ଓ ଭାବଗତ ସମାନତା ହେତୁ 'କାକଳି' ହିଁ 'ପକ୍ଷୀର ଗାନ' ପାଇଁ ଉଚିତ ଏକପଦୀକରଣ।

Additional Information

• 'କାକଳି' ଏକ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦ ଅଟେ ଓ ଏହାର ସମକକ୍ଷ ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକ ହେଲା: କଳରବ, କୂଜନ, ରାବ।
• ଅନ୍ୟବିକଳ୍ପଗୁଡିକ 'ପକ୍ଷୀର ଗାନ' ପଦଟି ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଅର୍ଥ ପ୍ରତିପାଦନ କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେଉଥିବା ହେତୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏକପଦ ଶବ୍ଦ ନୁହଁନ୍ତି।

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି "ମାପିବା"।
 Key Points

• ସାଧାରଣତଃ ଓଡ଼ିଆ ବାକ୍ୟ କର୍ତ୍ତା, କର୍ମ ଓ କ୍ରିୟା - ଏହି ବିଧାନରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।
• ଯିଏ କ୍ରିୟା ସାଧନ କରେ ସେ କର୍ତ୍ତା। କାର୍ଯ୍ୟ ବୁଝାଉଥିବା ପଦହିଁ କ୍ରିୟାପଦ। 
• କ୍ରିୟା ସାଧନରେ କର୍ତ୍ତାର ଯାହା ଅଭିଳଷିତ ଓ କରଣୀୟ ତାହାକୁ ବ୍ୟାକରଣ ମତରେ କର୍ମ କୁହାଯାଏ।
• ଗୋଟିଏ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବାକ୍ୟରେ କର୍ମ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ କ୍ରିୟାପଦ ସହିତ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
• ବାକ୍ୟରେ ଯେଉଁ କ୍ରିୟାପଦର କର୍ମଥାଏ, ତାହାକୁ ‘ସକର୍ମକ କ୍ରିୟା’ କୁହାଯାଏ।
• ଯଥା: ଆଈ ଗପ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି। - ବାକ୍ୟରେ କର୍ତ୍ତା କ’ଣ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି - ଏହିପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ହେଉଛି ‘ଗପ’ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି।
• ‘ଗପ’ ଏ ବାକ୍ୟରେ କର୍ମ। ‘ଶୁଣାଉଛନ୍ତି’ କ୍ରିୟା ପୂର୍ବରୁ ‘ଗପ’ କର୍ମ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।
• ଏଦିଗରୁ କର୍ମ ପଦ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବାରୁ ‘ଶୁଣାଉଛନ୍ତି’ କ୍ରିୟା ଏକ ‘ସକର୍ମକ କ୍ରିୟା’।
• ଆମ ଭାଷାରେ କେତୋଟି କ୍ରିୟା ନିଶ୍ଚିତ ସକର୍ମକ ହୋଇ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ।
• ଏହି ପ୍ରକାର କ୍ରିୟାର କେତେକ ଉଦାହରଣ– କହିବା, କରିବା, ଶୁଣିବା, ଖାଇବା, ବୁଣିବା, ବିକିବା, ନେବା, ଦେବା, ଶିଖିବା, ପଚାରିବା, ଲେଖିବା, ରଚିବା, ଆଣିବା, ଗଢ଼ିବା।
• କର୍ମପଦ ବିନା ବାକ୍ୟରେ ଏସବୁ କ୍ରିୟାର ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ ନାହିଁ।
• ଯେଉଁ କ୍ରିୟା ଦୁଇଟି କର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ତାହାକୁ ‘ଦ୍ବିକର୍ମକ କ୍ରିୟା’ କୁହାଯାଏ।
• ଯଥା: ଆଈ ନାତିନାତୁଣୀମାନଙ୍କୁ ଗପ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି।
• ବାକ୍ୟରେ ‘ନାତିନାତୁଣୀ’ ଓ ‘ଗପ’ କୁ କର୍ମପଦ ଭାବରେ ଆଧାର କରି ‘ଶୁଣାଉଛନ୍ତି’ କ୍ରିୟାର ସାଧନ ସଂଭବ ହୋଇଛି।
• ଆଈ କାହାକୁ, କ’ଣ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି– ଏପ୍ରକାର ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ ଶୁଣାଉଛନ୍ତି କ୍ରିୟାପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ‘ନାତିନାତୁଣୀମାନଙ୍କୁ’, ପରେ ‘ଗପ’ ଏପରି ଦୁଇଟି ଉତ୍ତର ଆସିବ।
• ବାକ୍ୟରେ ଏପରି ଦୁଇଟି ଉତ୍ତର ଆସୁଥିଲେ ‘କାହାକୁ’ ର ଉତ୍ତରଟି ଗୌଣ କର୍ମ ଓ ‘କ’ଣ’ ର ଉତ୍ତରଟି ପ୍ରଧାନ କର୍ମ ହୋଇଥାଏ।
• ଏଠାରେ ଏ ଦିଗରୁ ‘ଗପ’ ପ୍ରଧାନ ବା ମୁଖ୍ୟ କର୍ମ ଓ ‘ନାତିନାତୁଣୀମାନଙ୍କୁ’ ଗୌଣକର୍ମ।
• ଯେଉଁ କ୍ରିୟାର କୌଣସି କର୍ମ ନଥାଏ,ତାହାକୁ ‘ଅକର୍ମକ କ୍ରିୟା’ କହନ୍ତି।
• ସୁଲୁସୁଲିଆ ପବନ ବହୁଛି। ଏଠାରେ ବାକ୍ୟଟିରେ ‘ବହୁଛି’ କ୍ରିୟାର କୌଣସି କର୍ମ ନାହିଁ, ଅତଏବ ଏହା ଅକର୍ମକ।

ଯଥାର୍ଥତା: 

• ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନଟିର ଉତ୍ତର ଜାଣିବା ପାଇଁ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ 'ମାପିବା' କ୍ରିୟା ପଦ ବ୍ୟବହାର କରି ନିମ୍ନ ଉଦାହରଟିକୁ ଦେଖିବା:-
• ସେ ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଦ୍ଵାରର ଦୀର୍ଘତା ଓ ପ୍ରସ୍ଥ ମାପିଲେ।
• 'ମାପିଲେ' - 'ମାପିବା' କ୍ରିୟା ପଦରୁ ଉଦ୍ଧୃତ ଓ ଅତୀତ କାଳ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ। 
• ଏଠାରେ କର୍ତ୍ତା କ’ଣ ମାପିଲେ - ଏହିପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ହେଉଛି ‘ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଦ୍ଵାରର ଦୀର୍ଘତା ଓ ପ୍ରସ୍ଥ’ ମାପିଲେ।
• ‘ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଦ୍ଵାରର ଦୀର୍ଘତା ଓ ପ୍ରସ୍ଥ’ ଏ ବାକ୍ୟରେ କର୍ମ।
• ‘ମାପିଲେ’ କ୍ରିୟା ପୂର୍ବରୁ ‘ବାହାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣର ଦ୍ଵାରର ଦୀର୍ଘତା ଓ ପ୍ରସ୍ଥ’ କର୍ମ ରୂପେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।
• ଅତଏବ ଏଦିଗରୁ କର୍ମ ପଦ ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବାରୁ 'ମାପିବା - ମାପିଲେ' ଏକ ‘ସକର୍ମକ କ୍ରିୟା’।

Additional Information

• ବାକ୍ୟରେ କର୍ମ ନ ଥାଇ କର୍ତ୍ତା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କ୍ରିୟାସାଧନ ହୋଇଥିବାର ବୁଝାଗଲେ ସେହି ବାକ୍ୟର କ୍ରିୟା ‘ଅକର୍ମକ’ ହୋଇଥାଏ।
• ଆମ ଭାଷାରେ- ପଡ଼ିବା, ବୁଡ଼ିବା, ହସିବା, କାନ୍ଦିବା, କାଶିବା, ଶୁଖିବା, ମରିବା, କମ୍ପିବା, ଛିଣ୍ଡିବା, ଝୁଣ୍ଟିବା, ପାଚିବା, ଉଇଁବା– ଏପରି କେତେକ କ୍ରିୟା ରହିଛି ଯାହା ବାକ୍ୟରେ ଅକର୍ମକ ହୋଇ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥା’ନ୍ତି।
• ସୁତରାଂ ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ଅକର୍ମକ କ୍ରିୟା ଅଟନ୍ତି ଓ ଏହି ଗୁଣକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନ ଉଦାହରଣଗୁଡିକୁ ଦେଖିବା ଯେପରି:-
• କାଶିବା - ପିଲାଟି କାଶୁଛି।
• ମରିବା - କଂସ କୃଷ୍ଣ ହାତରେ ମରିଲା। 
• କମ୍ପିବା - ରାମ ଶୀତରେ କମ୍ପୁଛି। 

ସଠିକ ଉତ୍ତର ହେଉଛି "ଷଣ୍ନୀତି"।
Key Points

• ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷବର୍ଣ୍ଣ ଓ ପରପଦର ପ୍ରଥମବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ।
• ସନ୍ଧି ତିନିପ୍ରକାର : ୧. ସ୍ଵର ସନ୍ଧି, ୨. ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି, ୩. ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି।
• ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ସ୍ୱରସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ।
• ଯେପରିକି ମହା + ଉତ୍ସବ = ମହୋତ୍ସବ (ଆ + ଉ = ଓ => ‘ଓ’କାର)।
• ପୂର୍ବପଦର ଶେଷରେ ଥିବା ବିସର୍ଗ (8) ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମରେ ଥିବା ସ୍ବରବର୍ଣ୍ଣ ବା ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନ ହେଲେ ବିସର୍ଗ ସନ୍ଧି ହୁଏ।
• ଯେପରିକି ପୁନଃ + ଅପି = ପୁନରପି (ନଃ (‘ର୍’ ରୂପୀ 8) = ନର୍ + ଅପି = ର୍ + ଅ = ର)।

ଯଥାର୍ଥତା:

• ପରସ୍ପର ସନ୍ନିହିତ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣ ବା ସ୍ୱର ବର୍ଣ୍ଣର ମିଳନକୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି କୁହାଯାଏ।
• ଏଠାରେ ‘ଷଟ୍ + ନୀତି’ ମିଶି ଏକ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସନ୍ଧି ଗଠିତ ହେଉଛି।
• କାରଣ ପରପଦର ପ୍ରଥମ ବର୍ଣ୍ଣ ‘ନ’ ବା ‘ମ’ ହୋଇଥିଲେ ପୂର୍ବପଦର ଶେଷବର୍ଣ୍ଣ ଯେଉଁ ବର୍ଗର ହୋଇଥାଏ; ତା’ସ୍ଥାନରେ ସେହିବର୍ଗର ପଞ୍ଚମ ବର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ଓ ତାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ଯୁକ୍ତ ହୁଏ।
• ଯେପରିକି ଏଠି ଷଟ୍ + ନୀତି = ଷଣ୍ନୀତି (ଟ୍ + ନ) = (ଣ୍ + ନ) = ଣ୍ନ + ଈ = ଣ୍ନୀ।

Additional Information

• ଅନ୍ୟ ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ 'ସୁନୀତି ଓ ସୁଗତି' ସନ୍ଧି ଶବ୍ଦ ହୋଇନଥିବାବେଳେ 'ସନ୍ନୀତି' ଶବ୍ଦଟିର ସନ୍ଧି ବିଚ୍ଛେଦ କଲେ ସତ୍ + ନୀତି {(ତ୍ + ନ) = (ନ୍ + ନ) = ନ୍ନ + ଈ = ନ୍ନୀ} ହେବ।